รายงานการวิจัยฉบับสมบูรณ์ ประจำปีงบประมาณ 2547

โครงการการพัฒนาบุคลากร และกระบวนการผลิตของอุตสาหกรรมอาหารไทยฮาลาลเพื่อการ
ส่งออกโครงการย่อยที่ 2 การพัฒนากระบวนการผลิต อาหารไทยฮาลาล เพื่อการส่งออก

โดย ผศ. ดร.สมจิต สุรพัฒน์
หัวหน้าโครงการ

ความสำคัญในการผลิตอาหารไทยฮาลาล

คุณภาพ
บทบัญญัติ
ความปลอดภัย
ความหลากหลาย

วัตถุประสงค์

เพื่อพัฒนาผลิตภัณฑ์อาหารไทยฮาลาลสำเร็จรูปที่บรรจุในภาชนะอ่อนตัวทนความร้อนสูง (retortable pouch) ในรูปของถุง, ซอง, ถาด หรือรวมกัน

ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ

พัฒนาตำรับอาหารคาว-หวานไทยฮาลาล พัฒนาการผลิต และเพิ่มความหลากหลายของผลิตภัณฑ์
อาหารไทยฮาลาล ผลิตอาหารไทยฮาลาลสำเร็จรูปและกึ่งสำเร็จรูปบรรจุซอง ทนความร้อน
สร้างความมั่นใจ และการยอมรับให้กับผู้บริโภคอาหารไทยฮาลาล พัฒนา และถ่ายทอดเทคโนโลยีการผลิตอาหารไทยฮาลาลแก่ ผู้ประกอบอาหาร

หน่วยงานที่นำผลการวิจัยไปใช้ประโยชน์

  • ผู้ประกอบการอาหารไทยฮาลาล
  • ผู้ประกอบการที่มีโรงงานอาหารกระป๋อง
  • ผู้ประกอบการรายใหม่ที่ต้องการสร้างโรงงาน
  • หน่วยงานราชการและรัฐวิสาหกิจในประเทศ

การดำเนินงานวิจัยของกิจกรรมที่ 2

ทดลองและพัฒนาสูตรอาหาร
พัฒนากรรมวิธีการผลิตอาหาร
ทำข้อมูลฉลากอาหารฮาลาลที่เหมาะสม
ทำตัวอย่างอาหารเพื่อการทดสอบการยอมรับ
ทางประสาทสัมผัส
ทดลองผลิตอาหารไทยฮาลาลปริมาณมาก

การทดลองเบื้องต้นเพื่อพัฒนากรรมวิธีผลิตอาหารสำเร็จรูปที่บรรจุในถุงทนความร้อนสูง

วิธีทดลอง

การฝึกเจ้าหน้าที่เพื่อทำอาหารฮาลาล สถาบันค้นคว้าและพัฒนาผลิตภัณฑ์อาหาร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

ผลการทดลอง

การฝึกเจ้าหน้าที่เพื่อทำอาหารฮาลาล
วิธีทำความสะอาดภาชนะและอุปกรณ์
การแยกใช้ภาชนะแลเครื่องมือสำหรับทำอาหารฮาลาล

เงื่อนไขสำคัญ

ไม่มีองค์ประกอบที่ไม่อนุมัติตามหลักศาสนาอิสลาม
ผลิตภัณฑ์ต้องไม่มีสิ่งที่ “น่ายิส” ปนเปื้อน
สถานที่ อุปกรณ์ และเครื่องมือ ต้องปราศจากการปนเปื้อนสารน่ายิส
ขั้นตอนต่างๆ ต้องปราศจากสารน่ายิส

การทดลองนึ่งฆ่าเชื้อที่อุณหภูมิ 121ํซ

การทดลองนึ่งฆ่าเชื้อที่อุณหภูมิ 116ํซ

ตารางที่ 1 การแยกชั้นของอาหารหลังจากตั้งทิ้งไว้

ชนิดอาหาร ชั้นของอาหาร
  น้ำแพนง น้ำมัสมั่น
ไขมัน 0.8-1.0 1.3-2.0
น้ำ
1.0-1.5
2.4-2.7
โปรตีนและเครื่องแกง
>2.0
>3.0

รูปที่ 3 น้ำปรุงแกงแพนง (ซ้าย) และน้ำปรุงแกงมัสมั่น (ขวา) หลังจากเขย่า 1 นาที แล้วตั้งทิ้งไว้ 20 นาที

สรุปและเสนอแนะ

สามารถผลิตอาหารฮาลาลได้ และได้รับใบอนุญาติแล้ว
การหาอุณหภูมิและเวลาการให้ความร้อนที่ F0=8-10 นาที พบว่าเกิดการแยกชั้นของไขมัน และควรบรรจุอาหารไว้ในถุงทึบแสง
ข้อควรระวังเมื่อผลิต > 300 ถุง
ถ้าใช้มือ การผลิตทำได้ช้า
ถ้าใช้เครื่อง วัสดุขนาดใหญ่ติดในกระบอกตวง
ต้องหมั่นกวนอาหารตลอกเวลา เพื่อให้เข้ากันสม่ำเสมอ
ทำ swab test ทุกสัปดาห์

รูปที่ 4 เครื่องบรรจุน้ำแกงกึ่งอัตโนมัติ

การพัฒนาสูตรอาหารคาวหวาน

 

วิธีผลิตแกงพะแนงสำเร็จรูป

บรรจุใบโหรพา ใบมะกรูด พริก ในถุง Pouch

v

ตักน้ำแกงใส่ถุง pouch

v

นำไปเข้าหม้อนึ่งฆ่าเชื้อที่อุณหภูมิ 121ํ ซ เป็นเวลา 40 นาที

ส่วนประกอบแกงแพนงเนื้อสำเร็จรูป

ส่วนประกอบ
เนื้อวัว
น้ำตาลปี๊ป
กะทิ พริกป่น
พริกแกงพะแนง ใบมะกรูด
ใบโหระพา ลูกผักชีคั่วป่น
น้ำปลา ยี่หร่าคั่วป่น
พริกชี้ฟ้าแดง  

ผลการทดลองผลิตภัณฑ์น้ำแกงพะแนง

น้ำหนักบรรจุ บรรจุถุง pouch แบบ.....ใส
Net weight ......................................250 g.
Drain weight ................................... -

การหาเวลาการให้ความร้อนแก่อาหารที่บรรจุด้วยถุงทนความร้อนสูง

ผลการทดลองผลิตภัณฑ์น้ำแกงพะแนง

รายละเอียดการให้ความร้อนของหม้อฆ่าเชื้อ Hisaka แบบ hot water spray มีขั้นตอนการทำงานดังนี้

1. Come up time 14 minute
2. Process time (holding time) 40 minute
3. Cooling 14 minute
สภาวะการฆ่าเชื้อ อุณหภูมิ 116?ซ, 40 นาที (ค่า Fo) = 10.02 นาที

ตารางที่ 2 สภาวะการนึ่งฆ่าเชื้อ และค่า Fo ของผลิตภัณฑ์

ผลิตภัณฑ์ สภาวะของเครื่อง ลักษณะปรากฏและ
รสชาติอาหาร
Come up
Holding
Cooling
1. น้ำปรุงแกงแพนง
2. น้ำปรุงแกงมัสมั่น
3. แกงแพนงเนื้อ
4. แกงมัสมั่นไก่
5. ข้าวหมกไก่
ข้าวหมกไก่
6. ต้มยำกุ้ง
ต้มยำกุ้ง
7. หน้าตั้งกุ้ง
14
14
12
12
13
12
7
8
12
116/40
116/40
120/48
120/50
116/60
116/64
116/30
116/30
120/38
10.0
8.6
12.8
13.0
10.1
10.2
6.1
8.2
13.0
ยอมรับ
ยอมรับ
ยอมรับ
ยอมรับ
ข้าวเละไป
ยอมรับ
เปรี้ยวมาก
ยอมรับ
ยอมรับ


รายละเอียดฉลากพะแนงเนื้อ

  • ตราสินค้า
  • ชื่อสามัญ
  • ชื่อที่ตั้งผู้ผลิต
  • ปริมาตรสุทธิ
  • ส่วนประกอบสำคัญโดยประมาณ
  • คำแนะนำในการเก็บรักษา
  • วิธีปรุงเพื่อรับประทาน
  • เครื่องหมายรับรอง

สรุปและเสนอแนะ

แกงกะทิประเภทน้ำปรุงอย่างเดียว ใช้อุณหภูมิ1160ซ 40 นาที ค่า Fo=8-10 นาที
แกงกะทิที่มีชิ้นเนื้อผสม ใช้อุณหภูมิ1200ซ 50-60 นาที ค่า Fo=13 นาที
ข้าวหมกไก่ ใช้อุณหภูมิ1160ํ 60 นาที ค่า Fo=10 นาที
ต้มยำกุ้ง ใช้อุณหภูมิ1050ซ 30 นาที ค่า Fo=3 นาที
แหน้าตังกุ้ง ใช้อุณหภูมิ1200ซ 38 นาที ค่า Fo=13 นาที