การแยกองค์ประกอบจากกราฟน้ำท่า ( Hydrograph Analysis )

การแยกกราฟน้ำท่าออกเป็นสองส่วน เป็นการแยกระหว่างน้ำที่ไหลไปบนผิวดิน เรียกว่า direct runoff กับส่วนที่ไหลทาง

ใต้ดินหรือ base flow ออกจากกัน

วิธีการแยกการน้ำท่า ประกอบด้วย วิธีเส้นตรง วิธีกำหนดความยาวของฐานเวลา และวิธีความลาดเทเปลี่ยนแปลง

1.วิธีเส้นตรง ( straight line method ) วิธีการแยกกราฟน้ำท่าออกเป็นสองส่วนในภาพ เป็นการกำหนดจุดต่าง ๆ

ลงในกราฟน้ำท่าแล้วทำการลากเส้น แบบวิธีแรกนี้ต้องทำการกำหนด 2 จุด ได้แก่ จุด A และ B

- จุด A ถึงได้ว่าเป็นจุดเริ่มต้นของ direct runoff สามารถสังเกตได้จาก กราฟน้ำท่าจะเพิ่มขึ้นทันทีจากโค้งการลดลงกราฟ

น้ำท่าลูกที่แล้ว ซึ่งโดยทั่วไป จะมีฝนตกหนักเกิดขึ้นก่อนเล็กน้อยหรือในเวลาเดียวกับการเพิ่มขึ้นของกราฟน้ำท่า

- จุด B ถือว่าเป็นจุดสิ้นสุดของ direct runoff  สังเกตได้ค่อนข้างยาก ซึ่งในกรณีนี้ plot ข้อมูลในกระดาษกราฟสเกลปกติ

แต่หาก plot ในกระดาษกราฟ semi-log โดยให้ข้อมูลน้ำท่าอยู่ในแกน log ส่วนข้อมูลเวลาอยู่ในแกนปกติจุด B จะเป็นจุดที่

มีการเปลี่ยนแปลง slope ของเส้นกราฟ

- จากนั้นให้เชื่อมจุดที่เริ่มต้นของน้ำท่าที่ไหลไปบนผิวดินและจุดที่ direct runoff  สิ้นสุดการไหลไปบนผิวดิน และจุดที่

direct runoff  สิ้นสุดการไหลลงสู่ลำน้ำด้วยเส้นตรง AB

2. วิธีกำหนดความยาวของฐานเวลา ( Fixed Base-Length Method ) วิธีนี้จะต้องทำการกำหนดจุด 3 จุด คือ A , C, และ D

- จุด A เป็นจุดเดียวกับวิธีแรกดังที่กล่าวมาแล้ว

- จุด D เป็นจุดที่ Direct runoff สิ้นสุดการไหลลงสู่ลำน้ำ หาจากสมการ

 

เมื่อ

T = ระยะเวลาหลังจากเกิดปริมาณน้ำท่าสูงสุดหน่วยเป็นวัน

A = พื้นที่ลุ่มน้ำ หน่วยเป็นตารางกิโลเมตร

 

- จุด C หาได้โดยการลากเส้นจากจุด Aต่อโค้งกรลดลงของกราฟน้ำท่าลูกที่แล้วออกมาจนถึงจุดซึ่งอยู่ใต้จุดยอด

ของกราฟน้ำท่าลูกที่กำลังพิจารณา

- ต่อเชื่อมจุด C และ D ด้วยเส้นตรง

3.วิธีความลาดเทเปลี่ยนแปลง (Variable Slope Method) วิธีนี้จะต้องทำการกำหนดจุด 4 จุด คือ A, C, E และ D

- จุด A, C และ D เป็นจุดเดียวกับสองวิธีแรกดังที่กล่าวมาแล้ว

- แนวเส้น AC เป็นแนวเดียวกับวิธีกำหนดความยาวของฐานเวลา

- จุด E เป็นจุดที่อยู่ใต้จุดเปลี่ยนโค้งของกราฟน้ำท่าที่กำลังพิจารณา หาได้โดยลากเส้นจากจุด B ย้อนกลับเข้ามาโดยใช้

แนวเส้นที่ plot ในกระดาษกราฟ semi-log เป็นแนวในการลากเส้นโค้งจนกระทั่งถึงจุดใต้จุดเปลี่ยนโค้ง

- ต่อเชื่อมจุด C และ E