โครงการจัดทำแผนแม่บท

พัฒนาเทคโนโลยีสารสนเทศ

ของ

ภาควิชารัฐศาสตร์และรัฐประศาสนศาสตร์

คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

เสนอ

ผศ.ดร. พรทิพย์ อัจจิมารังษี

จัดทำโดย

นางนิตยา เงินประเสริฐศรี


  1. ปัญหาการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศของภาควิชาฯ
  2. วัตถุประสงค์ของโครงการ
  3. ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ
  4. เป้าหมาย
  5. ขั้นตอนการดำเนินงานของโครงการ
  6. การพัฒนาระบบคอมพิวเตอร์
  7. ซอฟต์แวร์พื้นฐาน
  8. เครือข่ายคอมพิวเตอร์ (network computer หรือ NC)
  9. การพัฒนาฐานข้อมูลและระบบสารสนเทศเพื่อการปฏิบัติงานด้านธุรการของภาควิชาฯ และสนับสนุนการตัดสินใจ
  10. แผนการลงทุน
  11. ข้อเสนอแนะแนวทางในการปรับปรุงระบบใน 3 ปี (2546-2548)
  12. เอกสารอ้างอิง

1. ปัญหาการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศของภาควิชาฯ คือ

  1. ใช้คอมพิวเตอร์ที่มีอยู่ไม่เต็มประสิทธิภาพ
  2. ขาดฐานข้อมูลและระบบสารสนเทศเพื่อการปฏิบัติงานด้านวิชาการและด้านธุรการ
  3. ไม่ใช่สื่อการเรียนการสอนทันสมัยด้วยระบบคอมพิวเตอร์
  4. ไม่ได้นำระบบสารสนเทศของมหาวิทยาลัยมาใช้ให้เกิดประโยชน์
  5. ขาดบุคคลที่จะพัฒนาระบบสารสนเทศและเทคโนโลยีสารสนเทศ

2. วัตถุประสงค์ของโครงการ

  1. เพื่อพัฒนาระบบคอมพิวเตอร์และซอฟต์แวร์ ใช้ในการตัดสินใจ ปฏิบัติงาน ด้านธุรการ และการเรียนการสอน
  2. เพื่อพัฒนาเครือข่ายคอมพิวเตอร์ในรูปของ Internet, intranet และ E-mail เพื่อใช้ในการปฎิบัติงานธุรการ การเรียนการสอน และการติดต่อสื่อสาร
  3. เพื่อพัฒนาฐานข้อมูลของภาควิชาฯ และระบบสารสนเทศสนับสนุนการปฏิบัติงานด้านธุรการของภาควิชาฯ สนับสนุนการตัดสินใจของหัวหน้าภาควิชาฯ และประธานโครงการบัณฑิตศึกษา และสนับสนุนกลยุทธ์ เพื่อข้อได้เปรียบในการแข่งขันกับมหาวิทยาลัยอื่นๆ

3. ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ

การใช้ระบบคอมพิวเตอร์ ซอฟต์แวร์ต่างๆ เครือข่ายคอมพิวเตอร์ ฐานข้อมูลและระบบสารสนเทศจะช่วยปรับปรุงประสิทธิภาพประสิทธิผลของภาควิชาฯ พัฒนาการเรียนการสอนให้มีคุณภาพเข้าสู่มาตรฐานระดับประเทศ

4. เป้าหมาย

  1. ดำเนินการพัฒนาเทคโนโลยีสารสนเทศในภาควิชารัฐศาสตร์และรัฐประศาสนศาสตร์ คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
  2. ดำเนินการในเรื่องพัฒนาระบบคอมพิวเตอร์ ซอฟต์แวร์ต่างๆ เครือข่ายคอมพิวเตอร์ ระบบฐานข้อมูล และระบบสารสนเทศ
  3. ดำเนินการตั้งแต่ปี 2543-2545 ( 3 ปี)
  4. กลุ่มเป้าหมายได้แก่ อาจารย์ นิสิต และข้าราชการ

5. ขั้นตอนการดำเนินงานของโครงการ

  1. ศึกษาเอกสารต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาเทคโนโลยีสารสนเทศทั้งของไทยและต่างประเทศ
  2. สร้างแบบสัมภาษณ์เพื่อสัมภาษณ์หัวหน้าภาควิชาฯ ประธานโครงการบัณฑิตศึกษา อาจารย์ ข้าราชการ ลูกจ้าง และนิสิต เกี่ยวกับปัญหาการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ และความต้องการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ
  3. เก็บข้อมูลโดยการสัมภาษณ์ สังเกตการดำเนินงานของภาควิชาฯ
  4. วิเคราะห์ข้อมูล และสรุปข้อเสนอแนะเกี่ยวกับการพัฒนาเทคโนโลยี

6. การพัฒนาระบบคอมพิวเตอร์

  1. เครื่องคอมพิวเตอร์ที่จะซื้อจำนวน 74 เครื่อง เป็นคอมพิวเตอร์ ส่วนบุคคล (personal computer) ในปี 2543 ซื้อ 24 เครื่อง ปี 2544 ซื้อ 20 เครื่อง ปี 2545 ซื้อ 30 เครื่อง (จำนวน 70 เครื่อง ใช้เพื่อการเรียนการสอน อีก 4 เครื่อง ให้อาจารย์แต่ละคนใช้ในห้องพักทำงานของตน)

ทั้งนี้การเลือกซื้อคอมพิวเตอร์ภาควิชาฯ ต้องพิจารณาเกณฑ์ต่อไปนี้

จากเกณฑ์ดังกล่าวรวมกับวัตถุประสงค์ของการใช้งานเพื่อ

จึงได้กำหนดรายละเอียดมาตรฐานอุปกรณ์คอมพิวเตอร์พร้อมทั้งมัลติมีเดีย ดังนี้

  1. จัดหาคอมพิวเตอร์ที่เป็น server สำหรับเก็บฐานข้อมูลที่ภาควิชา E-mail และเก็บโปรแกรมที่บุคลากรใช้ร่วมกัน

7. ซอฟต์แวร์พื้นฐาน

Application Software เป็นซอฟต์แวร์สำหรับผู้ใช้ (user) ซึ่งแบ่งเป็น ซอฟต์แวร์ที่ใช้ทั่วไป และซอฟต์แวร์ เฉพาะงานขององค์การหนึ่ง

การเลือกใช้ซอฟต์แวร์ ภาควิชาฯ ต้องมีเกณฑ์พิจารณาดังนี้

ดังนั้นซอฟต์แวร์ที่ควรนำมาใช้ ได้แก่ (O’ Brien, 1999 : 178)

8. เครือข่ายคอมพิวเตอร์ (network computer หรือ NC)

  1. เครือข่ายคอมพิวเตอร์ในรูปของ Internet , intranets ภาควิชาฯ ได้ใช้เครือข่าย Internet เพื่อ

ส่วน intranet ใช้เพื่อส่งแจ้งหนังสือเวียนให้อาจารย์ในภาควิชาฯ ได้รับทราบโดยเอกสารต่างๆ ถูก scan เข้าสู่คอมพิวเตอร์ (ซึ่งทำหน้าที่เป็น server) และใช้โปรแกรมแปลง image ให้เป็น text เพื่อบุคลากรได้รับทราบหนังสือเวียนต่างๆ จากคอมพิวเตอร์ส่วนตัวของตน พร้อมทั้งแจ้งกลับผ่านคอมพิวเตอร์ว่าได้รับทราบเรื่องที่แจ้งแล้ว ในกรณีที่บุคลากรจำเป็นจะต้องเซ็นรับทราบหนังสือดังกล่าวก็ให้ติดต่อที่ภาควิชาฯ

เครือข่าย intranet สามารถเชื่อมโยงผ่านเครือข่ายคอมพิวเตอร์ internet ได้ ดังแสดงในภาพที่ 1

ภาพที่ 1 แสดงการเชื่อมโยงคอมพิวเตอร์ของเครือข่าย Intranet ผ่านเครือข่าย Internet

  1. การติดตั้งเครือข่ายสื่อสารโทรคมนาคมแบบ LAN ให้เริ่มต้นจากเครือข่ายนนทรีเป็นเครือข่ายหลัก (backbone) ใช้สายใยแก้วนำแสงเป็นสายนำสัญญาณในการสื่อสารข้อมูล และเชื่อมโยงกับ NECTEC เพื่อเข้าสู่ระบบ Internet โดยวางเราเตอร์ AGST (Cisco) กระจายตามจุดต่างๆ ดังแสดงในภาพที่ 2 ซึ่งคณะสังคมศาสตร์ถูกจัดให้อยู่ในพื้นที่ 5 ใช้เราเตอร์จากคณะอุตสาหกรรมเกษตร ดังแสดงในภาพที่ 3

ภาพที่ 2 แสดงเครือข่ายแบคโบนเส้นใยแก้วนำแสง ระดับมหาวิทยาลัย

ภาพที่ 3 แสดงการกระจายเครือข่ายย่อยตามโครงสร้างของการวางเราเตอร์ ระดับคณะ

จากนั้นคณะสังคมศาสตร์ใช้สายใยแก้วนำแสงเป็นสายนำสัญญาณในการสื่อสาร ไปที่ศูนย์บริหารคอมพิวเตอร์ของคณะสังคมศาสตร์ ซึ่งติดตั้งอุปกรณ์เชื่อมตัวสายเคเบิลเครือข่าย ระหว่างคอมพิวเตอร์server กับไมโครคอมพิวเตอร์ที่เป็นclient ซึ่งเรียกว่า Hub ในศูนย์บริการ

คอมพิวเตอร์ของคณะฯ มี 16 hubs จะมีการติดตั้ง UTP Hub ระหว่างชั้นต่างๆ ของอาคารและในแต่ละชั้น จะเดินสายไปในแต่ละห้องพักของอาจารย์ ภาพที่ 4 แสดงการติดตั้ง UTP Hub ไปยังคอมพิวเตอร์แต่ละเครื่อง

ข้อเสนอแนะ ในอนาคตความต้องการพัฒนาเทคโนโลยีสารสนเทศของแต่ละภาควิชาคงเพิ่มขึ้น ดังนั้นการติดตั้ง Hub ควรจะเริ่มจากคณะฯ ไปยังภาควิชาต่างๆ

ดังนั้นอุปกรณ์ที่ใช้สำหรับเชื่อมต่อเพื่อสร้างระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์ ได้แก่ Network Interface Card หรือ NIC) สายเคเบิลเครือข่าย และ Hub (วิทยา, 2542 : 45-46)

เมื่อจำนวนคอมพิวเตอร์เพิ่มเป็น 24 เครื่อง (เดิมมี 10 เครื่อง) จึงต้องหา Hub จำนวน 24 port สำหรับรองรับงานในอนาคต พร้อม Network Card สำหรับเชื่อมต่อเครื่องคอมพิวเตอร์ PC ดังภาพ 4

ภาพที่ 4 แสดงการเชื่อมต่อคอมพิวเตอร์ของเครือข่ายคอมพิวเตอร์ผ่านอุปกรณ์UTP Hub ของภาควิชาฯ

สำหรับเครือข่ายคอมพิวเตอร์แบบ LAN เพื่อใช้กับ intranet มีอุปกรณ์ที่ได้ระบุไว้แล้ว กล่าวคือ มีไมโครคอมพิวเตอร์ระบบ Window 95 และคอมพิวเตอร์ที่เป็น server ระบบ Window NT ติดตั้ง Network Card ติดตั้งเครื่อง CD-ROM เครื่องพิมพ์ และเครื่องจ่ายไฟฟ้าสำรองชนิด UPS (uninteruptable power supply) จัดตั้งเครือข่าย LAN แบบ Star โดยการต่อสายเคเบิลแบบ UTP เข้ากับ UTP Hub ซึ่งเรียกว่าการต่อแบบ wiring hub โดยต่อแบบแยกโหนด (วิทยา, 2542 : 47-48) ดังแสดงในภาพที่ 5

ภาพที่ 5 แสดงเครือข่ายคอมพิวเตอร์แบบ LAN สำหรับ intranet ของภาควิชาฯ

9. การพัฒนาฐานข้อมูลและระบบสารสนเทศเพื่อการปฏิบัติงานด้านธุรการของภาควิชาฯ และสนับสนุนการตัดสินใจ

ทั้งนี้มีขั้นตอนเริ่มจากการกำหนดความจำเป็นใช้สารสนเทศ การวางแผนพัฒนา การออกแบบระบบการนำระบบสารสนเทศไปใช้ และการตรวจสอบระบบ ภาพที่ 6 แสดงขั้นตอน การพัฒนาระบบสารสนเทศและองค์ประกอบของระบบสารสนเทศ

ขั้นตอนการพัฒนาระบบสารสนเทศ

องค์ประกอบของระบบสารสนเทศ

ข้อมูล

ขั้นตอนปฏิบัติการ

ซอฟต์แวร์

ฮาร์ดแวร์

บุคคลากร

1. กำหนดความจำเป็นใช้สารสนเทศ ลัมภาษณ์ หัวหน้าภาคฯ อาจารย์ ข้าราชการ นิสิต กำหนดทางเลือกเพื่อแก้ไขปัญหาระบบสารสนเทศ กำหนดระบบงานด้านต่างๆ ลักษณะสมรรถนะคุณภาพ ปริมาณ คณะทำงานมีผู้ที่เกี่ยวข้อง
2. การวางแผนพัฒนา ความเป็นไปได้ในด้านต่างๆ พิจารณาหาทางเลือกที่เหมาะสม กำหนดภาษาหรือโปรแกรม การเยี่ยมชมสาธิตอุปกรณ์ที่จะซื้อ แบ่งงานกันในหมู่คณะทำงาน
3. การออกแบบระบบ ข้อมูลป้อนเข้าผลลัพธ์และการเก็บรักษาข้อมูลสำรอง ใช้เครื่องมือการออกแบบ ออกแบบหน้าจอเมนูและรายงานต่างๆ เสนอคุณสมบัติของระบบคอมพิวเตอร์ ออกแบบหน่วยงานและวิธีทำงาน
4. การนำระบบสารสนเทศไปใช้ สร้างแฟ้มข้อมูลสำหรับทดสอบ เอกสารขั้นตอนการปฏิบัติต่างๆ จัดทำเอกสารบันทึกโปรแกรม เลือกระบบคอมพิวเตอร์ที่เหมาะสม ฝึกปฏิบัติ ฝึกอบรม
5. การตรวจสอบระบบ สัมภาษณ์ผู้ใช้ได้แก่ อาจารย์ ข้าราชการ นิสิต ทดสอบสภาพแวดล้อม เอกสารปัญหา/ การแก้ไข ปรับปรุงเปลี่ยนแปลง มอบหมายไปสู่ผู้ปฏิบัติ

ภาพที่ 6 แสดงขั้นตอนการพัฒนาระบบสารสนเทศและองค์ประกอบของระบบสารสนเทศ

1) ฐานข้อมูลของภาควิชาฯ หลังจากที่ภาควิชาฯ ได้ติดตั้งคอมพิวเตอร์และเครือข่ายคอมพิวเตอร์ Internet และ intranet แล้ว ภาควิชาฯ สามารถสร้างระบบการจัดการฐานข้อมูล (data base management) โดยการรวบรวมโปรแกรมต่างๆ ที่จะช่วยสนับสนุนการให้ความหมาย (การกำหนดชนิดของข้อมูล การให้รายละเอียดของข้อมูล) การสร้างฐานข้อมูล (ขบวนการบันทึกข้อมูลลงในคอมพิวเตอร์) และการจัดการฐานข้อมูล (การเรียกข้อมูล การเปลี่ยนแปลงแก้ไขข้อมูล และการออกรายงานที่ได้จากฐานข้อมูล)

ฐานข้อมูลที่สำคัญ ซึ่งภาควิชาฯ ต้องดำเนินการใช้ประโยชน์ ได้แก่

2) ระบบสารสนเทศเพื่อการปฏิบัติงานด้านวิชาการ ทั้งนี้ความสามารถของระบบสารสนเทศมีดังนี้

3) ระบบสารสนเทศเพื่อการปฏิบัติงานด้านธุรการ ทั้งนี้ความสามารถของระบบ มีดังนี้

ภาพที่ 7 เป็นการสรุประบบสารสนเทศเพื่อการปฏิบัติงานด้านวิชาการ และการปฏิบัติงานด้านธุรการ

wpe9.jpg (21586 bytes)

ภาพที่ 7 แสดงระบบสารสนเทศของภาควิชาฯ

ทั้งนี้การจัดทำฐานข้อมูล และสารสนเทศเพื่อการปฏิบัติงานและเพื่อการตัดสินใจ จะใช้เงินรายได้จากโครงการบัณฑิตศึกษาภาคพิเศษ ว่าจ้างให้ออกแบบฐานข้อมูลและระบบสารสนเทศ รวมทั้งจ้างเจ้าหน้าที่สารสนเทศประจำภาควิชาฯ เพื่อดูแลเรื่องข้อมูลและสารสนเทศของภาควิชาฯ รวมทั้งระบบคอมพิวเตอร์ด้วย

wpe8.jpg (64135 bytes)

ภาพที่ 8 แสดงแผนแม่บทพัฒนาเทคโนโลยีสารสนเทศของภาควิชารัฐศาสตร์ฯปี 2543-2545

10. แผนการลงทุน

ปีที่1 (2543) : พัฒนาระบบคอมพิวเตอร์ด้านวิชาการ และการเรียนการสอน

ปีที่ 2 (2544) : พัฒนาระบบคอมพิวเตอร์ด้านธุรกิจ และการเรียนการสอน

ปีที่ 3 (2545) : พัฒนาระบบคอมพิวเตอร์ให้มีประสิทธิภาพและใช้เพื่อการเรียนการสอน

รวม 6,230,000 บาท

ปี 2543 ปี 2544 ปี 2545
กิจกรรมการพัฒนาเทคโนโลยีสารสนเทศ ตค-ธค มค-มีค เมย-มิย กค-กย ตค-ธค มค-มีค เมย-มิย กค-กย ตค-ธค มค-มีค เมย-มิย กค-กย
- วางระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์                        
- ขยายเครือข่ายคอมพิวเตอร์                        
- ปรับปรุงพัฒนาระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์                        
- จัดหาคอมพิวเตอร์ที่เป็น server 1 เครื่อง                        
- จัดหาคอมพิวเตอร์ส่วนบุคคล 24 เครื่อง                        
- จัดหาคอมพิวเตอร์ส่วนบุคคล 20 เครื่อง                        
- จัดหาคอมพิวเตอร์ส่วนบุคคล 30 เครื่อง                        
- ติดตั้งซอฟต์แวร์                        
- พัฒนาซอฟต์แวร์                        
- จัดหาผู้รับเหมาและพัฒนาฐานข้อมูลและสารสนเทศ                        
- หาบุคลากร ด้านสารสนเทศ และว่าจ้าง                        
- พัฒนาบุคลากรในเรื่อง IT                        
- บำรุงรักษาคอมพิวเตอร์เดิม                                        

รวมเป็นเงิน

2,430,000 1,700,000 2,100,000

ภาพที่ 9 แสดงระยะเวลาของการพัฒนาเทคโนโลยีสารสนเทศ (3 ปี) ของภาควิชาฯ

11. ข้อเสนอแนะแนวทางในการปรับปรุงระบบใน 3 ปี (2546-2548)

ในช่วงปี 2546 - 2548 ควรปรับปรุงระบบเทคโนโลยีสารสนเทศ ดังนี้

เอกสารอ้างอิง

  • ดำรงค์ วัฒนา, 2539. การนำระบบสารสนเทศไปใช้ในการปรับปรุงการบริการภาครัฐ. กรุงเทพมหานคร : คณะกรรมการปฏิรูประบบราชการสำนักนายกรัฐมนตรี.
  • มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.2540. มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์กับการก้าวสู่ความเป็นเลิศ : นโยบายและแนวทางการดำเนินงานปีการศึกษา 2540-2541.
  • วิทยา เรืองพรวิสุทธิ์. 2542. เรียนรู้อินทราเน็ต : ระบบเครือข่ายองค์การยุคใหม่. กรุงเทพมหานคร : บริษัทซีเอ็ดยูเคชั่น จำกัด (มหาชน).
  • O’ Brien. J.A. Management Information Systems : Managing Information Technology in the Internetworked Enterprise. Fourth Edition. Boston : Irwin/McGraw-Hill.