MENU
แนะนำรายวิชา
วิธีการเรียน
กิจกรรมการเรียน
ทรัพยากรการเรียน
แบบฝึกหัด
คณะผู้สอน
ติดต่อผู้สอน
   
SITE
 
 
   
วัฎจักรครอบครัว
 
กาญจนา ลุศนันทน์
 
 ญาดา อรุณเวช
 
 
  การศึกษาวัฎจักรครอบครัวเป็นอีกวิธีการหนึ่งที่จะทำให้เราเข้าใจชีวิตครอบครัว
และสามารถอธิบายพฤติกรรมครอบครัว และคาดการได้ว่า ชีวิตอนาคตของครอบครัว
จะเป็นเช่นไร เพื่อให้เราสามารถรับกับสถานการณ์ที่จะเกิดขึ้นในอนาคตได้
โดยสามารถแบ่งได้ 7 ขั้นตอนคือ
   
  ครอบครัวเริ่มต้น อยู่ในระยะเริ่มต้นของการสมรส มีการศึกษาลักษณะอุปนิสัยใจคอ
ซึ่งกันและกัน ร่วมกันวางแผนการใช้จ่ายเพื่อสร้างครอบครัวให้เกดความมั่นคง
เป็นช่วงที่คู่สมรสรู้สึกพึงพอใจในชีวิตมากที่สุด
   
  ครอบครัวมีลูกเล็ก อยู่ในช่วงของการมีบุตรคนแรกจนกระทั่งถึงคนสุดท้อง
ครอบครัวจะเริ่มมีความสับสนวุ่นวายในการจัดการเพื่อเลี้ยงดูสมาชิกใหม่ ทำให้สามีและ
ภรรยามีเวลาอยู่ด้วยกันน้อยลง เนื่องจากทุ่มเทเวลาส่วนใหญ่ให้กับการดูแลบุตร
ความพึงพอใจในชีวิตจะเริ่มลดลง
   
  ครอบครัวมีลูกวัยก่อนเรียน เป็นช่วงที่ลูกเริ่มโตขึ้น ภาระในการเลี้ยงดูมีเพิ่มมากขึ้น
ต้องใช้เวลาในการดูแลบุตรเพิ่มมากขึ้น ระยะนี้จะทำให้สามีภรรายาเกิดความอ่อนหล้า
เครียดและเบื่อหน่าย อาจนำมาซึ่งความขัดแย้งกันได้
   
  ครอบครัวมีลูกวัยเรียน เป็นช่วงที่บุตรเริ่มเข้าสู่โรงเรียนเพื่อพัฒนาทักษะทางด้าน
ร่างกายและจิตใจ สามีและภรรยาจะมีโอกาสอยู่ร่วมกันมากขึ้น และต้องทำงานมากขึ้น
เนื่องจากจะมีภาระค่าใช้จ่ายในการเล่าเรียนของบุตรเกิดขึ้น
   
  ครอบครัวมีลูกวัยรุ่น เป็นช่วงที่บุตรเริ่มมีการเปลี่ยนแปลงอย่างมากทั้งทางร่างกายและ
จิตใจ เริ่มเป็นตัวของตัวเอง มีอารมณ์รุนแรงและติดเพื่อน บิดาและมารดาจึงต้องมีการ
ปรับตัวให้เข้ากับลูก และเข้าใจตัวลูกมากที่สุดจึงจะผ่านช่วงนี้ไปได้อย่างราบรื่น
   
  ครอบครัวเริ่มแยก เป็นช่วงที่บุตรจบการศึกษา เริ่มต้นชีวิตการทำงานและอาจอาจมี
ครอบครัว จะเป็นการแยกตัวออกจากครอบครัว ทำให้ครอบครัวเดิมมีขนาดเล็กลง
และเน้นไปที่การให้การสนับสนุนช่วยเหลือบุตรเพื่อให้มีงานทำเพื่อก้าวสู่ความสำเร็จ
   
  ครอบครัววัยกลางคน เป็นช่วงที่บุตรทุกคนเริ่มมีงานทำ และบิดามารดาลดภาระ
การดูแลบุตรน้อยลง เริ่มมีเวลาในการพักผ่อนมากขึ้น และเริ่มมีบุตรหลานให้เลี้ยงดู
แต่บางครั้งก็จะเกิดความเงียบเหงาเนื่องจากบุตรจะแยกตัวออกไปอยู่เป็นครอบครัวใหม่
   
  ครอบครัววัยเกษียณ ช่วงนี้เป็นช่วงที่ยุติการทำงานประจำใช้เวลาส่วนใหญ่อยู่บ้าน
อาจมีกิจกรรมสังคมในหมู่คนรู่นเดียวกัน เช่นการทำบุญ การท่องเที่ยว และเป็นช่วงของการ
มีโรคภัยไข้เจ็บค่อนข้างมาก ต้องการให้ลูกหลานอยู่ดูแลเอาอกเอาใจ และจะเกิด
ความหว้าเหว่ค่อนข้างมาก มักยึดศาสนาเป็นที่พึ่งทางใจ
   
 
   
   
  การจัดการทรัพยากรครอบครัว
 
   
  การดำเนินชีวิตครอบครัวในปัจจุบันมีความลำบากมากขึ้น เนื่องจาสภาวะทางเศรษฐกิจ
และสังคมเปลี่ยนแปลงไป ต้องอาศัยการจัดการทรัพยากรครอบครัวอย่างชาญฉลาดจึงจะ
ทำให้การดำเนินชีวิตครอบครัวอยู่รอดและบรรลุเป้าหมาย
   
  ความสำคัญของการจัดการทรัพยากรครอบครัว จะช่วยให้ครอบครัวปรับตัวได้ตาม
สภาวะแวดล้อม ครอบครัวเกิดความมั่นคง
   
  หลักการจัดการ การจัดการครอบครัวจะต้องมีการวางแผนกำหนดการใช้ทรัพยากร
ให้เหมาะสม ควบคุมการใช้ทรัพยากรอย่างฉลาดเหมาะกับสถานการณ์ และต้องมีการ
ประเมินผลเพื่อดูข้อดีข้อเสียที่เกิดขึ้น
   
  องค์ประกอบที่สำคัญต่อการจัดการครอบครัวได้แก่ มาตรฐานการครองชีพ ฐานะ
ทางเศรษฐกิจ บทบาทสมาชิกในครอบครัว รายได้ของครอบครัว ขนาดของครอบครัว
วัฏจักรครอบครัว และการหารายได้เสริม
   
  การจัดการเวลา จะต้องคำนึงถึงเวลาในการทำงานและผลตอบแทน เวลาเกี่ยวกับ
เรื่องส่วนตัว และต้องมีการจัดเวลาให้เหมาะสมเช่น สิ่งใดต้องทำก่อนสิ่งใดต้องทำหลัง
เวลาในการทำกิจกรรม นอกจากนี้อาจใช้เทคโนโลยีเข้ามาช่วยด้วยก็ได้
   
  การจัดการแรงงาน ในครอบครัวจำเป็นต้องใช้ทรัพยากรทุกอย่างของสมาชิกในครอบครัว
อันได้แก่ ความรู้ความชำนาญ ทัศนคติ ความสามารถส่วนบุคคล และแรงงานมาผสมผสานกัน
เพื่อทำงาน จึงจะทำให้กิจกรรมของครอบครัวดำเนินไปได้ด้วยดี
   
  การจัดการเงินทองของครอบครัว เงินถือว่าเป็นทรัพยากรที่มีความสำคัญ และเป็นปัจจัย
ในการดำเนินชีวิตของครอบครัว ดังนั้นจึงต้องมีการจัดการให้เหมาะสมรู้จักการใช้และ
ห ลีกเลี่ยงความเสี่ยงที่จะเกิดขึ้น
   
 
   
  การแก้ปัญหาครอบครัว
        การอยู่ร่วมกันร่วมกันของคนเป็นครอบครัว ทำให้เกิดกิจกรรมต่างๆเกิดขึ้นมากมาย
สิ่งหนึ่งที่ไม่อาจหลีกเลี่ยงได้ก็คือปัญหา สุดแท้แต่ว่าจะหนักหรือเบาและแก้ไขได้โดยวิถีทางใด
   
  สาเหตุปัญหาครอบครัวมักจะเกิดจาก ปัญหาด้านเศรษฐกิจ พฤติกรรมของสามีและ
ภรรยาในทางที่ไม่ดี การสูญเสียของบุคคลในครอบครัว การปรับตัว เรื่องของญาติพี่น้อง
ความคาดหวังในตัวของกันและกันสูงเกินไป และปัญหาจากบุตร
   
  การป้องกันปัญหาครอบครัวเป็นวิธีที่ดีที่สุดคือทำให้ปัญหาไม่เกิดขึ้น ซึ่งจะช่วยให้การ
ดำเนินชีวิตของครอบครัวเป็นไปอย่างราบรื่นเช่นการให้ความสำคัญกับการเลือกคู่ครองต้อง
ทำอย่างรอบคอบ การปรับตัวให้เข้ากับสิ่งแวดล้อม ปรับตัวเอง รู้จักควบคุมอารมณ์
ทำกิจกรรมที่สร้างความสัมพันธ์อันดีร่วมกัน ใช้บุตรเป็นเครื่องช่วยรักษาความสัมพันธ์ให้ยืนยาว
ตัดสินใจให้รอบครอบก่อนทำการหย่าร้าง
   
  แนวทางการแก้ปัญหาครอบครัว เมื่อปัญหาครอบครัวเกิดขึ้นแล้วก็ต้องหาหนทางในการแก้ไข
ให้ลุล่วง ซึ่งวิธีการในการแก้ปัญหาก็มีหลากหลายออกไป เช่น การยอมรับปัญหาและพร้อม
เผชิญกับปัญหา การยอมรับความช่วยเหลือจากบุคคลอื่นและพร้อมจะขอความช่วยเหลือจากผู้อื่น
เตรียมพร้อมรับปัญหาต่างๆที่เกิดขึ้นโดยไม่คาดหมาย
   
  การดำเนินชีวิตของคนโสด
         ความสมบูรณ์ของการดำเนินชีวิตมิใช่ขึ้นอยู่กับการดำเนินชีวิตคู่แต่เพียงอย่างเดียว
แต่การใช้ชีวิตด้วยการอยู่คนเดียวหรือเป็นคนโสดโดยอยู่กับครอบครัวเดิมนั้นก็เป็นชีวิตที่มีความสุข
ในอีกแนวทางหนึ่ง ในระยะหลังทั้งชายและหญิงมีแนวโน้มในการครองตัวเป็นโสดค่อนข้างสูง
การอยู่เป็นโสดอาจกล่าวได้ดังนี้
   
  สาเหตุของการเป็นโสดส่วนใหญ่เกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ บางคนตั้งใจอยู่ป็นโสดเพราะพอใจ
กับการอยู่อย่างไม่มีภาระ การมีมาตรฐานในการเลือกคู่ครองสูงเกินไปจนหาคนถูกใจไม่ได้
การที่ไม่เป็นที่หมายปองของใครเนื่องจากปัญหาด้านบุคลิกภาพ และสาเหตุอื่นเช่นการถูกกีดขวาง
ในเรื่องความรัก
   
  ชีวิตโสดมีทั้งข้อดีและข้อเสียปะปนกันไปสุดแท้แต่ว่าบุคคลเราจะมีความต้องอย่างไร
   
 
 
ข้อดี
ข้อเสีย
  มีอิสระทั้งกายและใจ หว้าเหว่ในบางครั้ง
  มีภาระความรับผิดชอบน้อย คาดคู่คิดคู่ปรึกษา
  ดูแลตนเองได้มากขึ้น ขาดผู้สนับสนุนความคิด
  มีเวลาทำกิจกรรมที่ตนเองต้องการ ขาดคนช่วยตัดสินใจ
  ภูมิใจในการพึ่งตนเอง ความกังวลในบั้นปลายชีวิต
  มีอิสระทางการเงิน  
     
   
  การปรับตัวเพื่อการดำเนินชีวิตของคนโสด ชายโสดหรือหญิงโสดจำเป็นต้องมีการปรับตัวในด้นต่างๆ
เพื่อให้เกิดแนวทางในการดำเนินชีวิตที่ดีเช่น ทำกิจกรรมอื่นๆเพื่อชดเชยกิจกรรมทางเพศ การให้การ
อุปถัมภ์ดูแลผู้ที่ด้อยกว่าหรือให้การสงเคราะห์ผู้ด้อยโอกาสเพื่อชดเชยด้านบทบาทการเป็นพ่อแม่
การมีเพื่อนหรือสังคมที่เหมาะสมกับความชอบหรือความถนัดของตนเอง การปรับตัวและใช้เวลาว่าง
ให้เป็นประโยชน์ต่อสังคมและกิจกรรมสารธารณะ
   
  แต่สิ่งสำคัญประการหนีงก็คือ คนโสดจะต้องตระหนักว่า การเป็นโสดมิใช่การขาดความรักหรือการ
ถูกท้องทิ้ง แต่เป็นการเลือกทางเดินชีวิตที่เหมาะสมและตรงกับความต้องการของตนเอง
   
 
  การสร้างมิตรภาพในสังคม
  มิตรภาพหรือความเป็นเพื่อน ถือว่าเป็นสิ่งที่ขาดไม่ได้ในสังคม การดำเนินชีวิตในสังคมจะดำเนินอยู่ได้จะต้องมีมิตรภาพเป็นสื่อประสานให้คงอยู่ไว้
มิตรภาพเป็นสิ่งผูกพันจิตใจของคนไว้ได้อย่างมั่นคงและยั่งยืนกว่า
ทรัพย์สมบัติใดๆ
  การรู้จักการยอมรับจะเป็นบันไดขั้นแรกที่นำไปสู่การสร้างความสัมพันธ์ หากเกิดการยอมรับซึ่งกันและกันได้ในด้านบุคลิกภาพนิสัยใจคอ
ตลอดจนความประพฤติต่างๆ มิตรภาพก็จะเกิดขึ้น มีคำกล่าวว่าอย่าลังเลใจ
ที่จะเป็นเพื่อนใคร การยิ้มแย้มแจ่มใสเป็นการลงทุนสำหรับมิตรภาพที่ถูกที่สุด
แต่ได้ผลคุ้มค่าที่สุด
  การรักษาความความสัมพันธ์ที่ดีและมิตรภาพไวนั้น จะต้องไม่ลืมว่าเราต้อง
เป็นทั้งผู้ให้และผู้รับ ซึ่งจะต้องสลับสับเปลี่ยนกันไปในปริมณพอๆกัน
ตราบใดที่ยังต้องการให้มิตรภาพคงอยู่ได้ด้วยดี คงไม่มีใครต้องการ
เป็นผู้ให้ตลอดไป และคงไม่มีใครสุขใจกับการเป็นผู้รับแต่เพียงฝ่ายเดียว
มิตรภาพจะคงอยู่ได้ตราบใดก็ตามที่การเป็นผู้ให้และผู้รับมีสัดส่วน
ที่พอเหมาะกัน
   
 
 
 
 
 
 
 
 
     
 
บทนำ Iบทที่ 1 I บทที่ 2 I บทที่ 3 I บทที่ 4 I บทที่ 5 I บทที่ 6 I บทสรุป
กลับไปหน้าแรก I แนะนำรายวิชา I วิธีการเรียน I กิจกรรมการเรียน I แบบฝึกหัด I ติดต่อผู้สอน